Język rumuński nie jest łatwy. Przynajmniej dla Polaka. Przekonałem się o tym już na pierwszym wyjeździe do tego państwa. Dowiedziałem się również, że czasami niełatwo dogadać się pomimo znajomości angielskiego, niemieckiego czy rosyjskiego, z niektórymi mieszkańcami tego kraju. Mowa tu np o pasterzach górskich, których czasem wyłącznie przez parę dni z rzędu widuję.
Postanowiłem sporządzić więc proste rozmówki na potrzeby turysty górskiego, który z ich pomocą dogada się z pastuchem, drwalem, sklepikarzem w małej wiosce czy medykiem/pielęgniarką w ośrodku zdrowia na rumuńskim końcu świata.
Taki był główny cel powstania rozmówek. Przy tym miała powstać książeczka króciutka i leciutka, dostępna zawsze i szybko. I się udało.
Jak pokazał wyjazd w Karpaty Południowe 2012 roku. Rozmówki sprawdziły się w boju i pomogły dogadać się. Udostępniam, bo może komuś się przyda.
Z czysto technicznych informacji - rozmówki wydrukowałem jako format A6, okładki zalaminowałem taśmą. Podzieliłem na 10 bloków tematycznych. Pierwsze słowo - po polsku, za nim tłumaczenie rumuńskie (tak jak się czyta). Co jakiś czas podałem formy pisane słów rumuńskich - tam gdzie uznałem, że poprawna pisownia może się przydać.
Podstawą do opracowania były "Rozmówki polko-rumuńskie" wydawnictwa KRAM
Pozdrawiam
Tak – da
Nie - nu
ZWROTY CODZIENNE
Pan – domnul
Dzień dobry – bune dimineace (rano) , Bune ziua(po południu)
Cześć – salut
Witaj! – bine aj wenit
Czy można wejść? – pot intra
Tak, proszę – da, intrac we rog
Bardzo dobrze – foarte bine
Bardzo dziękuję za serdeczne
przyjęcie – we mulcumesk Din inime pentru
primire
Do widzenia – la rewedere
Szczęśliwej podróży – drum bun
Dziękuję – mulcumesk
Bardzo dziękuję – mulcumesk frumos
a)za gościnność – ospitalite
b) za wszystko – toate
Przepraszam – skuzac we rog
Nic się nie stało – nu sa yntymplat
nimik
Proszę mi wybaczyć – we rog Se me jer tac
Żałuję! – regret
Szkoda!- pekat
Niestety..-din pekate
Bardzo żałuję: - ym pare foarte reu
a)lecz nie mam czasu – dar nu am timp
b)muszę odmówić – trebuje Se we refuz
c)nie mogę się zgodzić – nu pot akczepta
Proszę wejść – intrac we rog
Proszę zaczekać – aszteptac we rog
Wolno – Se poate
Nie wolno !– nu se poate
Nie bardzo – nu prea bine
Lepiej – maj bine
Źle
– reu
Muszę iść – trebuje Se merg
Proszę: - we rog
a)mi pokazać – sem aretac
b)mi wskazać – sem indikac
Dobrze/źle – bine/reu
Dobry/zły – bun/reu
Duży/mały – Mare/mik
Dużo/mało – mult/puc-in
Wysoki/niski – ynalt/skund
Szeroki/wąski – larg/yngust
Ciężki/lekki – greu/uszor
Gorący,ciepły/zimny – fierbinte,kald/recze
Nowy/stary – nou/wek
Wcześnie/późno – dewreme/tyr-ziu
Wewnątrz/zewnątrz – ynlauntru/afare
Prosto,naprzód/wstecz – ynainte/ynapoj
Na prawo/Na lewo – la deapta/la stynga
Czy mógłbym dostać cos do
jedzenia? – asz wrea se czer czewa de mynkare
Czy mógłbym dostać cos do picia? – asz wrea se czer czewa de beut
Jestem zmęczony – sunt obosit
Chciałbym odpocząć – wre au se odihnesk
Zgubiłem … - am pierdut
Obiecuję – jeu promit
Proszę, nie zapomnij – we rog, nu wej ujta
Co pan/pani o tym powie? – cze spunec despre asta
Według mnie – dupe mine
Uważam, że… - konsider ke
Przykro mi – ym pare reu
Rozumiem – ynceleg
Nie rozumiem – nu ynceleg
Ma rację – are dreptate
Myli się – se ynszale
Jestem pewien, że – sunt sigur, ke
Moje stanowisko pozostaje niezmienne – Punktul meu de wedere remyne neskimbat
Co powiesz?- cze zicz
a)o mojej propozycji – de propunerea mea
b)o tym – de aczeasta
Nie wiem, co o tym myśleć- Nu sztiu cze se kred despre Asta
Tak sądzę – kred ke da
Widzę – jeu Wed
Wiem – Jeu sztiu
W porządku – jen regule
Zgadzam się – sunt de akord
Załatwione – sa fekut
Dobry pomysł – jeste o idee bune
Chcę – wre au
Jestem pewien – sunt sigur
Cieszę się – me bukur
Wspaniale – minunat
Jestem tego samego zdania – sunt de aczejasz perere
Być może – je posibil
Mam nadzieję – jeu sper
Nie jestem pewien – nu sunt sigur
Nie chcę – nu wreau
Nie mogę – nu pot
Nie trzeba – nu trebuje
To nieprawda – nuj adewerat
To niemożliwe – je ku neputince
Nieprawda – nu jeste adewerat
PYTANIA
Kto ?– czine
Co?- cze
Kiedy? – kynd
Czyj? – al kuj
Który? Jaki? – kare
Ile? – kyt
Skąd? – de unde
Którędy? – pe unde
Gdzie/dokąd? – unde/ynkotro
Jak? – kum
Dlaczego? – de cze
Gdzie to jest? – unde jeste asta
Gdzie się znajduje? – unde se afle
Do kiedy? – pyne kynd
a)do jutra – pyne myine
b)do następnego tygodnia – pyne septemyne wiitoare
Dokąd dojeżdża ten autobus? – pyne unde merdże autobuzul
Jak się tam dostaniemy? – kum ażundżem akolo
Którędy tam pójść? – pe unde so jau
Tędy/Tamtędy – po aicz/pe akolo
Jak długo muszę czekać? – kyte wre me trebuje se asztept
Przepraszam, co pan powiedział? – me skuzac, cze as spus
Ile płacę? – kyt pletesk
Gdzie jest łazienka? Unde jeste weczeu
Nazywam się – me numesk
To jest: - jeste
a)mój kolega – un koleg
Wszystkiego najlepszego – toate czele bune
Pogoda
Jaka może być pogoda jutro? – kum wa fi wremea myine
Jest ciepło – je kald
Jest zimno – je recze
Pada deszcz – ploue
Pada śnieg – nindże
Chmurzy się – se ynnoreaze
Burza- fortuna
Wieje wiatr – wyntul bate
Błoto – noroj
Czas
Która godzina? – kyt je czeasul
Południe/północ(godzina)- zilej/nopcij
Dzień- ziua
Wieczór – seare
Noc – noapte
Jutro – myine
Wczoraj – jer
Którego dziś mamy?(data)- cze data jeste astez
Dzisiaj – astez
LICZEBNIKI
0- Zero
1- Unu
2- Doi
3- Trei
4- Patru
5- Czincz
6- Szase
7- Szapte
8- Opt
9- Noue
10- Zecze
11- Unsprezecze
12- Doiprezecze
14.- pajsprezecze
20-douezecz
21-douezecz szi unu
30- treizecz
40-patruzecz
50-czincz-zecz
60- szajzecz
70- szaptezecz
80- optzecz
90- nouezecz
100- o sute
1000- o mije
Pierwszy- Primus
Drugi – al. Doilea
Litr – litru
Centymetr – czentimetru
Metr – metru
Kilometr – kilometru
W PODRÓŻY
Która
trasa jest najlepsza? – kare
traseu jeste czel maj bun
Jakie
są połączenia? – cze kurse sunt (cursie)
a)samolotem?
– ku awionul (avionul)
b)koleją? – ku trenul (trenul)
Jaki
środek transportu Pan proponuje?
– cze miżloacze de komunikacje we propunec
Chciałbym
podróżować pociągiem – miasz dori se keletoresk ku
trenul
Chciałbym
też zarezerwować tam pokój –
Miasz dori se rezerw akolo o kamere
(camera)
a)w mieście
– la orasz (oras)
b)w
górach – la munci (munti)
c) nad
morzem – la mare
Chciałbym
pojechać do miejsca, gdzie mógłbym
– asz wrea se plek yntrum lokalitate unde woj. putea
a)uprawiać
wspinaczkę górską – se eskaladez
Gdzie
mógłbym?
- unde woj putea
Potrzebne
nam będą następujące informacje –
wom awea newoje de
a)imię, nazwisko i adres – numele,
prenumele szi adresa
b)narodowość – nacjonalitate
Autobus – autobuz (-)
Informacja – informacji (informatii)
Kasa biletowa – kasa de bilete (casa de bilete)
Kantor – skimb walutar (schimb valutar)
Potrzebujemy: - awem newoje de
Proszę nas zawieśc do – we rog se ne duczeci la
Czy mógłby mi pan pokazać, jaka droga mam jechać ?– puteci semi aretaci pe o harte ku cze
szoseaua trebuje se merg
Czy jesteśmy na dobrej drodze do ? – suntem pe drumul bun spre
Czy zan Pan drogę? – dumneawoastre kunoasztec drumul
Pomylił Pan drogę – aci greszit drumul
Proszę się zatrzymać!/stop! – oprici/stop
Hamuj – fryneaze
Czy jest w pobliżu: - jegziste prin apropjere
a)stacja kolejowa – o stacje de kale ferate (statie de cale ferata)
b)lekarz – un medik
c)szpital – un spital (-)
d)postrerunek policji – inspektoratul de policje
Samochód osobowy – maszine personale
Pociąg elektryczny - tren elektrik (tren
electric)
Druga klasa(pociąg)- klasa a doua
Kuszetka - o kuszete (o
cuseta)
Jakim pociągiem mogę dojechać do..? – ku cze trenul pot se ażung la
Proszę mi napisać godzinę odjazdu pociągu – skrijeci mi we rog ora plekerij
trenuluj
Ile kosztuje bilet do? – kyt koste biletul pyne la
Chciałbym zarezerwować – asz wrea se rezerw
a)miejsce w drugiej klasie – lokul yn klasa a doua
b)na pociąg do – la tren de
Jak dojść na dworzec kolejowy? – kum ażung la gara ferowjare(gara
feroviara)
Z którego peronu
odchodzi pociąg do? – de la kare
linije pleake trenul pyne la
O której
godzinie odjeżdża pociąg do? – la cze ore pleake trenul la
Czy to jest
pociąg do? – aczesta jeste
trenul de
O której
godzinie dojedziemy do ..? – la cze ore ażundżem la
Spóźniłem się na
pocią. Kiedy odchodzi następny pociąg do? – am skepat trenul. Kynd pleake urmetorul tren spre
Bilet – bilet
a)w jedną stronę
– de dus(-)
b)powrotny – dus szi yntors (dus si intors)
Cena biletu – precul biletuluj (pretul biletului)
Odjazd- plekare(plecare)
Opóźnienie – trenul ku yntyr- zjere(cu intirziere)
Pociąg – tren
a)osobowy – personal
b)pospieszny – rapid
Poczekalnia – sala de aszteptare (asteptare)
Połączenie
bezpośrednie – legeture
direkte(legatura directa)
Przyjazd – sos-ire(sosire)
Rozkład jazdy
pociągów- mersul
trenurilor(-)
Toaleta – toalete (toaleta)
Wolne miejsce- lok liber
Wejście – intrare
Wyjście – jeszire (jesire)
Woda do picia/do
mycia – ape de beut/de
spelat(apa de abut/spalat)
Przechowalnia
bagażu – depozitul de
bagaże(bagaje)
Dzisiaj – astez (astazi)
Jutro o godzinie- myjne la ora
Namiot – kort(cort)
Plecak- ruksak(rucsac)
Portfel – portmoneu
Śpiwór – sak de dormit
Skąd odjeżdża
autobus do..?- de unde pleake
autobusul la
Samolot – avion
Pieszo – pe żos
Autostopem - autostopul
ZAKWATEROWANIE
Chciałbym pokój – asz dori o kamere
Ile kosztuje
pokój – kyt koste
kamera
Tak, biorę ten
pokój na… - da, o jau
pentru
a)jedną noc- o noapte
Ile wynosi
rachunek? – kyt am de
plate(plata)
Myślę, że
policzył Pan zbyt dużo – me gyndesk ke ac kalkulat prea skump
Klucz- keje(cheie)
Łóżko – pat
Koc – kuwerture
Okno – fereastre
Na pierwszym piętrze/
na drugim – la jetażul
yntyj/al. dojlea
Schody – skare
Czy można rozbić
własny namiot? – putem instala
kortul propriu
Gdzie są
prysznice i toalety? – Unde sunt
duszurile szi wiczeurile (dusurile si viceurile)
Czy jest tu woda
pitna? – aweci aiczi
ape potabile
JEDZENIE I PICIE
Gdzie można
kupić cos do jedzenia? – unde se poate kumpera czewa de mynkare(cumpara ceva de
mancare)
Chcielibyśmy – asz dori
Ile płacę za
wszystko? – kyt am de
plate pentru tot
Kawiarnia – kofeterije(cofetarie)
Jadłospis, menu – meniu(-)
Butelka – stikle(sticla)
Kubek – kane(cana)
Szklanka – pahar(-)
Talerz – farfurie(-)
Łyżka – lingure (lingura)
Nóż – kuc-it(cutit)
Widelec – furkulice(furculita)
Bułka – kifle(chifla)
Chleb – pyine(paine)
Jajko – un ou(-)
Czekolada – cziokolate (ciocolata)
Kabanosy – kabanos(cabanos)
Kiełbasa – kyrnaci (carnati)
Konserwa – konserwe(conserva)
Mleko – lapte
Makaron – paste feinoase9pasta fainoasa)
Masło – unt
Pasztet – pateu(-)
Ryż – orez(-)
Zupy – supe(-)
a)pomidorowa – supe de roszij(supa de rosii)
Frytki – kartofi fri (cartofi fri)
Kotlet wieprzowy – kotlet de pork
Pierogi – kolcunaszi (coltunasi)
Kurczak z rożna – puj la rotisor
Parówki – krenwurszti(crenvursti)
Cukier – zaher (zahar)
Sól – sare (-)
Warzywa – legume(-)
Cebula – czeape(ceapa)
Ogórek – kastraweci (castraveti)
Pomidory – roszij(rosii)
Ziemniaki – kartofi(cartofi)
Sałatki – salate
Owoce – frukte (fructe)
Banan – banan
Jabłko – mer(mar)
Morela – kaise (caise)
Orzechy – nuke (nuca)
Kisiel – zeleu(jeleu)
Lody – yngecate(inghetata)
Placek – tarte(tarta)
Budyń- budinke(budincea)
Ser biały- brynze(branza)
Ser żółty – kaszkawal(cascaval)
a)wędzony – kaszkawal afumat(-)
Herbata- czeaj(ceai)
a)gorąca – fierbinte(-)
Kawa- kafea(cafea)
a)czarna – neagre(neagra)
b)z mlekiem- ku lapte(cu lapte)
mleko – lapte
Napój – beuture(bautura)
Sok – suk(suc)
Woda mineralna – ape minerale
a)gazowana – gazoase(gazoasa)
b)niegazowana – negazoase(negazoasa)
Bimber – cujke (tuica)
Piwo- bere
Wino – (vin)
ZWIEDZANIE I INNE ATRAKCJE
Chciałbym
objrzeć - asz wrea se wed pe
Czy mógłby mi
Pan wskazać miejsce, gdzie mógłbym rozbic namiot na noc? - puteci se mi aretaci un lok unde se
poate instal un kort pentru o noapte
Gdzie znajdę
wode pitną? – unde gesesk
ape potabile
Gdzie znajduje
się schroniko?- unde se afle
kabane
Czy to trudna
droga? – jeste un drum
dificzil
Czy ta ścieżka
jest oznakowana? – proteka jeste
markate
Tablice
informatyczne
Dla panów
– (pentru barbati)
Dla pań – (pentru femei)
Kąpiel
zabroniona- skeldatul
jeste interzis(scaldatul este interzis)
Nie wchodzić – nu intraci (nu intrati)
Otwarte od
..do.. – deskis de la
ora ..la ora(deschis de la ora la ora)
Przystanek
autobusowy/tramwajowy – stacje de
autobuz/tramwaj(statie de autobuz/tramvai)
Uwaga- atencje (atentie)
Wejście – intrare(-)
Wyjście – jeszire(iesire)
Sprzęt
turystyczny
Kompas – kompas(compas)
Kuchenka gazowa – plite de gaz(plita de gaz)
Baterie – baterije (baterie)
Zamek
błyskwiczny – fermoar(-)
Naprawa - repara
Muzea, zabytki
Jakie muzea
warto zwiedzić? – cze muzej
merite sel wizitem
Ile kosztuje
wstęp dla: - kyt koste
intrare pentru
a)osoby dorosłej – o persoane adulte (ppersoana adulta)
b)studenta – un student(-)
Czy macie zniżki
dla studentów?- aweci
reduczeri pentru studenci
O ktorej
otwieracie/zamykacie? – la cze ore
deskideci/ynkideci
Gdzie mogę kupić
mapę?- unde se poate
kumpera o harte
Czy mógłby mi
pan powiedzieć, jak dojść? – aci putea semi spuneci kum se ażung
a)do dworca
kolejowego- la gare
b)na dworzec
autobusowy – la autogare
Czy to daleko
stad? – je departe de
aiczi
Którędy mam iśc? – pe unde so jau
Gdzie można
kupić bilet? – unde ymi pot
kumpera bilet
Gdzie jest
przystanek autobusowy?- unde jeste stacje de autobuze
Centrum miasta – czentru araszuluj(centru orasului)
Kościół – biserike (biserica)
Most – pod(-)
Szpital – spital(-)
Zamknięte- ynkis(inchis)
ZAKUPY
Ile to kosztuje? – kyt koste aczesta
Chciałbym
obejrzeć – asz dori se
wed
To mi nie pasuje – aczesta nu wine bine
To jest zbyt
drogie – aczesta jeste
prea skump
Biorę to – yl/o jau
Ilośc, wiek,
waga , kształt…
Dużo/wiele- mult
Kilka- niszte
Mało/trochę – puc-in
Para- pekere
Prosty- simplu
Krzywy – kurb
Długi – lung
Krótki – skurt
Okrągły – rotund
Lekki – uszor
Ciężki – greu
Nowy – nou
Stary – weki(wechi)
Miękki – moale
Twardy – tare
Solidny – solid
Ubrania
Kurtka- un weston(veston)
Skarpety – szosete(sosete)
Rękawiczki – menuszi(manusi)
Spodnie – pantaloni(-)
Czapka – o kuszme(o cusma)
Buty – gete(ghete)
Sklep
Proszę – dac-imi we rog
a)jedno
opakowanie – un pakecel
de..
b)butelkę – o stikle
c)puszkę
konserwy rybnej – konserwe de
peszte
d)litr mleka – un litru de lapte
e)kilogram – un kilogram
f)20 dag.. – doue sute de grame de..
Maszynka do
golenia – un aparat de
ras(-
Żel pod prysznic – żel de dusz(gel de dus)
Długopis – (un pix)
Mapa – o harte(o harta)
Notes – un karnet de note
Gdzie znajduje
się najbliższa kafejka internetowa? – unde se afle czel maj apropiat internet kafe
Ile kosztuje
godzina poł. z internetem?- kare jeste plata pentru o ore akczesuluj la internet
Gdzie w pobliżu
znajdę bankomat? – unde gesesk pe
aiczi bankomatul
Gdzie mogę
wymienić walutę? – unde pot
skimba walute
Pieniądze – banij(banii)
NIESZCZĘŚLIWE ZDARZENIA
Poważny wypadek
w górach – un akczident
serios yn munci
Człowiek jest
cięzko ranny – un om jeste
renit graw
Co się stało? – cze sa yntymplat
a)ugryziony przez
psa- muszkat de un
kyine
b)ukąszony przez
węża – muszkat de un
szarpe
c)poparzony
ogniem – ars ku fok
Na pomoc!Proszę
zadzwonić po pogotowie- ażutor! Sunaci we rog le ambulance
Ten pan złamał
nogę/rękę – domnul aczesta
szia rupt picziorul/myna
Apteczka – truse medikale
Bandaż – bandaż(bandaj)
Lekarz- medik(medic)
Pierwsza pomoc – primul ażutor
Krwotok – hemoradżie
Uraz głowy – un traumatism la kap
Co panu dolega? – cze we supere
Boli mnie.. – me doare..
a)głowa – kapul
b)ząb – un dinte
Mam zwichniętą
kostkę – miam skryntit
glezna
Jest mi
niedobrze – am senzacje de
wome
Mam gorączkę – am febre
Poważnie się
skaleczyłem – mam renit
destul de graw
Mam dolegliwości
żołądkowe – am wetemeture
Czy mółby mi pan
powiedzieć, gdzie jest apteka? – puteci semi spuneci unde se afle farmaczia
Czy może mi pan
dać coś ma: - dac-imi we
rog cze wa ympotriwa
a)gorączkę – febrej
b)ból głowy – durerilor de kap
c)grypę – gripej
d)obtarte stopy – beteturilor
Potrzebuję – am newoje de
a)środka
przeciwbólowego – un analdżezik
Kaszel – tuse
Biegunka – dizenterie
Oparzenie – dedżereture
Przeziębienie – reczeale
Rana – rane
Zatrucie – intoksikacje
Złamanie – frakture
Zwichnięcie – skryntire
Lekarstwo – medikament
Maść – unsoare
Części ciała
Głowa – kap
Twarz – face
Ucho – ukere
Oczy – oki
Nos – nas
Usta – buze
Szyja, gardło – gyt
Brzuch – burta
Plecy – spate
Ręka – myne
Dłoń – palme
Palec, palce – dedżet, dedżete
Noga – piczior
a)udo – szold
b)kolano – dżenunki
c)kostka – glezne
Kość – os
Kręgosłup – koloane wertebrale
Płuca- plemyni
Staw – artikulacje
Żołądek – stomak
INNE INFORMACJE
Gotówka – bani likizi
Nie mówię po
rumuńsku – jeu nu worbesk
romyneszte
Mówię po polsku – worbesk limba polone
Angielski – englez
Francuski – franczez
Niemiecki – dżerman
Rosyjski – rus
Rumuński – romyn
Polska, polski,
Polak – Polonia,
plonez, un polonez
Kierowca- szofer
Policjant- polic-ist(politist)
Przewodnik – gid(ghid)
Student – student
Kierunki
Północ – nord
Południe – sud
Wschód – reserit
Zachód - apus
Edit
by Duda Tomasz
Całkiem fajny artykuł.
OdpowiedzUsuń